Op-Sinjoorke (smijtpop uit de Mechelse Ommegang, °1647 - )

Eén van de beroemdste 'Mechelaars' is de smijtpop Op-Sinjoorke. 

Tijdens de Mechelse praalstoeten en ommegangen steelt hij steevast de show. Hij wordt dan met een grote linnen doek de lucht ingeworpen en weer opgevangen. Achter deze kleine 'Mechelaar', hij is maar één meter groot, schuilt een boeiende geschiedenis. 

Het verhaal begint in 1647. In dat jaar sneed Valentijn van Lanscroone het houten hoofdje van Op-Sinjoorke. Op dat ogenblik droeg de smijtpop nog een andere naam: 'sotscop'. Al snel werd dit 'vuilen bras' of 'vuilen bruidegom'. Dit betekent ontrouwe echtgenoot. Volgens een oud verhaal werden ontrouwe mannen door de buren op een doek de lucht ingegooid als straf. Mogelijk is er een verband met een gelijkaardige Spaanse traditie rond de pop El Pelele.

Hoe een Antwerpenaar Op-Sinjoorke zijn naam gaf 

Vanaf 1775 duikt de naam Op-Sinjoorke op. In dat jaar viel de smijtpop tijdens een processie in de smalle Sint-Katelijnestraat naast het doek, bijna op het hoofd van de Antwerpenaar Jacob De Leeuw. Die laatste weerde verschrikt de smijtpop af. De Mechelaars dachten dat hij ze wou stelen en ranselden de onfortuinlijke Jacob De Leeuw af. De Antwerpenaar kon uiteindelijk ontsnappen en naar zijn stad terugkeren. Vanaf dit voorval spraken de Mechelaars niet langer van 'vuilen bras' of 'vuilen bruidegom' maar van Op-Sinjoorke. De naam verwijst naar de bijnaam van de Antwerpenaren: Sinjoren. 

Die Antwerpenaren zouden op een ludieke manier wraak nemen. Eind 1949 ontvoerden Antwerpse studenten Op-Sinjoorke uit het stadsmuseum Hof Van Busleyden. De smijtpop werd triomfantelijk naar Antwerpen gebracht en aan burgemeester Lode Craeybeckx overhandigd. Na onderhandelingen tussen die laatste en zijn Mechelse collega Antoon Spinoy keerde Op-Sinjoorke al na enkele weken terug naar Mechelen. 

In 1971 werd Op-Sinjoorke een tweede keer ontvoerd. Na enkele dagen kwam hij opnieuw boven water op de binnenkoer van de Mechelse gevangenis. 

Gezien deze avonturen heeft Op-Sinjoorke zijn standbeeld op de Mechelse Grote Markt bij het Stadhuis meer dan verdiend! 

Bronnen 

KOCKEN, M. en M. Wellens. “1000 jaar Mechelen, de Mechelaars en hun volksleven.” Waar is de tijd – Mechelen. 1000 jaar Mechelaars en hun rijke verleden 5 (2001).

WIKIPEDIA. “Opsinjoorke.” Geraadpleegd op 24 februari 2012. Opsinjoorke - Wikipedia.