Enkele historische weetjes over Leest
De eerste Leestenaars en de naam Leest
De geschiedenis van Leest is voor een stuk vergelijkbaar met die van de andere Zennedorpen Heffen en Hombeek. Ook in Leest was er prehistorische bewoning op de hoge oever nabij de Zenne. De eerste Leestenaars leefden van de jacht en de visvangst.
Voor de naam Leest zijn er verschillende verklaringen. Volgens sommigen komt het van 'ese' en 'uth', wat zoveel betekent als "een plaats waar lis groeit". Anderen beweren dat het oud-Nederlandse woord "lees" aan de basis ligt: een voor, een karspoor.
Een landbouwersdorp in de heerlijkheid Mechelen
De Sint-Niklaasparochie van Leest wordt voor het eerst vermeld in 1129, in een oorkonde van bisschop Burchard van Kamerrijk. In diezelfde oorkonde duikt ook de naam Hombeek voor het eerst op.
Leest had lange tijd een eigen schepenbank. In 1308 werd het dorp een deel van de heerlijkheid Mechelen. Dit zou zo blijven tot Leest eind achttiende eeuw onder de Fransen een zelfstandige gemeente werd.
Gedurende eeuwen is Leest vooral een dorp van landbouwers geweest. Vroeger waren er verschillende grote pachthoeven. Sommige daarvan zoals het Hof van Halen, Steyemolen en de Rendelbeekhoeve bestaan nog steeds. De vruchtbare gronden zorgden ervoor dat belangrijke families en ook de abdijen van Kortenberg en Averbode bezittingen te Leest hadden.
De 'sussen' en de 'blekken'
In de zelfstandige gemeente Leest waren er net zoals te Heffen twee fanfares die strijd om het gemeentehuis leverden. De leden van 'Arbeid Adelt' waren katholiek en stonden bekend als de 'sussen'. Die van 'Sinte-Cecilia' bestonden uit de politieke rest en gingen als de 'blekken' door het leven. De 'blekken' hadden vanaf 1939 tot en met 1976 de meerderheid.
Vanaf 1 januari 1977 maakt Leest deel uit van de fusiegemeente Mechelen.
Bronnen
- HELLEMANS, W. 'De Sint-Niklaasparochie in Leest. Negen eeuwen geschiedenis'. Hombeek, 2008.
- KOCKEN, M. 'Gids voor voor oud en groot Mechelen'. Antwerpen, 1989. 2de druk, pp. 451-454.
- VAN UYTVEN, R. 'De geschiedenis van Mechelen. Van Heerlijkheid tot Stadsgewest'. Mechelen, 1991.
- www.regionalebeeldbank.be/ (geraadpleegd op 09/03/2012).
- www.leest.be/ (geraadpleegd op 09/03/2012).
Meer weten?
- In de leeszaal van het Stadsarchief Mechelen vind je verschillende oude documenten over Leest: kaarten, boeken, archiefstukken van leenhoven …
- Voor oude foto's kun je terecht in de Regionale Beeldbank.
- Parochieregisters, bevolkingsregisters en akten van de burgerlijke stand vind je via Mechelse Genealogische Bronnen.
- Je komt ook heel veel te weten via
- De lokale werkgroep Leest Geweest verzamelt, bewaart en ontsluit beeld-en archiefmateriaal van Leest. Meer info kan je bekomen bij Hugo Lauwens, 0476 21 73 01 of op de facebookpagina Leest Geweest.