Middelnederlandse literaire fragmenten

Begin 2012 erkende de Vlaamse Gemeenschap een verzameling Middelnederlandse literaire fragmenten uit het Stadsarchief Mechelen als topstuk.

Unieke poezië en een ridderroman... 

Deze literaire fragmenten stammen voor het grootste deel uit de veertiende eeuw. Van groot belang is de boekrol van anderhalve meter (!) uit circa 1325. Ze is één van de vroegste literaire rollen uit ons taalgebied. Op de boekrol staat een heel opmerkelijk stuk Middelnederlandse poëzie vol van erotische dubbelzinnigheden, schijnbare wartaal en toenmalige politieke actualiteit. De dichter schetst een ontluisterend beeld van een maatschappij in ontbinding. Deze poëzie weerspiegelt de onrust en onzekerheid na de Guldensporenslag (1302). Natuurrampen, hongersnood en epidemieën teisterden toen de bevolking van de Lage Landen. De dubbelzinnigheid en het spel van interpretatie zijn uniek in de Middelnederlandse literatuur. Ze stellen het huidige beeld van dichters en publiek uit die periode in vraag. 

Tussen de fragmenten zitten ook vierhonderd verzen van 'Jonathas ende Rosafiere'. Dit is een Vlaamse ridderroman waarvan de oudst gekende fragmenten van rond 1480 waren. De Mechelse fragmenten zijn veel ouder en bevatten nieuwe verhaalelementen. 

...opgenomen in stadsrekeningen 

De literaire fragmenten konden tot nu toe beperkt onderzocht worden. De fragmenten waren grotendeels ingebonden in de banden van de stadsrekeningen uit de periode 1385-1446. Ze waren dus als recyclagemateriaal gebruikt. Dit is een belangrijke indicatie van hoe er vroeger met erfgoed werd omgegaan!

Literatuurhistorici Remco Sleiderink (Hogeschool-Universiteit Brussel) en Herman Mulder (Koninklijke Bibliotheek van België) lazen al losse en zichtbare fragmenten. Hun onderzoek loopt nog. 

Sommige fragmenten waren volledig verwerkt in de banden van de stadsrekeningen en dus onbestudeerbaar. De bekende restauratrice Lieve Watteeuw maakte ze waar mogelijk los. Dankzij haar werk kunnen de onderzoekers nu verder werken.